Tiểu thuyết Tiếng chim hót trong bụi mận gai của tác giả Colleen McCullough là một trong những cuốn sách kinh điển trong nền văn học thế giớihiện đại. Đọc Tiếng chim hót trong bụi mận gai chúng ta thấy được tình yêu, tình người cùng sự mất mát hy sinh sau chiến tranh. Tác phẩm là khúc tình ca bi thương của một cuộc tình trái ngang khi bắt đầu đã xác định kết thúc không trọn vẹn.

Đôi lời về tác giả Colleen McCullough

Colleen McCullough sinh năm 1937 tại bang New South Wales nước Úc. Bà sinh ra trong một gia đình làm công nhân xây dựng không mấy khá giả. Ngay từ nhỏ, bà đã có mơ ước trở thành bác sĩ chữa bệnh cứu người. Nhưng vì điều kiện gia đình không cho phép, bà đã phải lăn lộn với rất nhiều công việc để có cơ hội đến với nghề y. Tác giả Colleen McCullough cũng không phải là nhà văn chuyên nghiệp. Cuốn sách đầu tay của bà được xuất bản năm 1974 nhưng không gây được tiếng tăm.

Cho đến khi truyện Tiếng chim hót trong bụi mận gai ra đời năm 1977 thì bà mới được chú ý đến, đưa tên tuổi của Colleen McCullough nổi tiếng khắp thế giới. Lúc này, bà vẫn đang là một nhân viên y tế bình thường. Cuốn tiểu thuyết Tiếng chim hót trong bụi mận gai được bà viết trong suốt 4 năm, tranh thủ trong những thời gian nghỉ, ngày chủ nhật. Tác phẩm này sánh ngang với những cuốn sách nổi tiếng thời đó như Đồi gió hú, Cuốn theo chiều gió.

Tiếng chim hót trong bụi mận gai - khúc tình ca bi thương

Bối cảnh chính của Tiếng chim hót trong bụi mận gai kể về nước Úc và các nước châu Âu giai đoạn năm 1915 - 1969. Lúc này đang diễn ra Thế chiến thứ II, những cuộc chiến tranh giành giật thuộc địa của các cường quốc. Tác phẩm làm nổi bật lên thiên nhiên hoang dại miền Nam nước Úc và sự khắc nghiệt của chiến tranh. Điểm sáng trong đó chính là mối tình ngang trái đầy tuyệt vọng nhưng lại là nỗi đau tuyệt vời của hai nhân vật chính là Meggie và cha Ralph.

Tác phẩm tập trung chủ yếu vào những xung đột về tâm lý - đạo đức của các nhân vật hơn là vấn đề về giai cấp - xã hội. Những nhân vật trong truyện chịu ảnh hưởng của hoàn cảnh nhưng ứng xử lại thiên về tính cách riêng của mình. Hiện thực và lãng mạn trong truyện hoà quyện nhuần nhuyễn với nhau. Giữa dàn nhân vật chính và phụ đan xen, nổi bật nhất là ba người là Fiona, Meggie và cha xứ Ralph. Nhân vật trung tâm của Tiếng chim hót trong bụi mận gai chính là Meggie. Người phụ nữ với tính cách rực rỡ, cuộc đời nhiều biến cố đột ngột nhưng vẫn rất quật cường.

Meggie là con gái của Pađy, một người làm nghề chăn nuôi, cắt lông cừu và làm thời vụ với vợ là Fiona. Gia đình vợ chồng Fiona có những người con là Frank, Bob, Jack, Hughie, Stuart, Hal và Meggie. Trong Tiếng chim hót trong bụi mận gai có rất nhiều mối tình nhưng ấn tượng nhất là chuyện tình đầy bi thương giữa Meggie và cha xứ Ralph.

Cả hai cách nhau đến 19 tuổi, mối tình giữa Meggie và cha xứ Ralph đi ngược lại định kiến xã hội. Chuyện tình chưa bắt đầu nhưng ai cũng biết trước được kết thúc buồn. Những bi thương kéo dài suốt ba thế hệ nhưng nỗi đau tuyệt vời này lại là cái đẹp mãi trường tồn. Giống như tiếng chim hót trong bụi mận gai phải đánh đổi bằng cả tính mạng để được hót vang thánh thót một lần trong đời. Nhưng tiếng hót đó lại để lại ấn tượng, khiến người nghe đắm say. Nàng Meggie và cha Ralph giữ lại cho nhau những gì tốt đẹp nhất về đối phương.

Chuyện bắt đầu từ người mẹ của Meggie là Fiona sinh ra trong một gia đình danh giá nhưng trót có thai với người yêu nên phải kết hôn với người chăn cừu là Pađy, cũng chính là người cha của Meggie hiện tại. Ông phải đi làm thuê cho chị gái giàu có để cáng đáng gia đình. Đến đời con là Meggie, thì cô cũng trót trao tình yêu thuần khiết cho một người mãi mãi không thể đáp lại được tình cảm. Đó là cha xứ, người đi theo chúa không thể kết hôn. Cuối cùng cô đành phải lấy Luke, một kẻ ích kỷ và hà tiện. Và đến đời con của Meggie là Justine cũng trải qua rất nhiều khó khăn mới đến được với người mình yêu.

Thông qua ba thế hệ trong một đại gia đình, tác giả đã cho người đọc thấy được những câu chuyện tình yêu đầy nỗi buồn của họ. Dù thời gian có qua đi, dù có sự khác biệt về tuổi tác, tính cách nhưng chuyện tình yêu của họ lại không có được kết thúc viên mãn. Có một tư duy vô hình buộc chặt khiến họ không dám khao khát, không dám đấu tranh và mưu cầu hạnh phúc cho mình. Tình yêu là tình cảm thiêng liêng nhưng vì những định kiến mà họ buộc phải từ bỏ chứ không dám phá bỏ, vượt qua những lề lối cũ.

Cha xứ Ralph cuộc đời được định sẵn là con chiên ngoan đạo. Tình yêu của ông cũng không vượt qua được tình yêu dành cho Chúa. So với tình yêu dành cho cô bé kém nhiều tuổi thì ông cũng không muốn đánh đổi điều này. Tình yêu của cả hai ngay từ lúc bắt đầu đã định sẵn một kết thúc buồn. Bởi cuộc đời cũng chẳng thể chấp nhận được mối tình này. Dù ông có yêu Meggie ngay từ khi cô còn là cô bé nhưng có bụi mận gai kìm hãm không làm ông đủ mạnh mẽ vượt qua để tiến đến tình yêu. Bụi mận gai trong cuốn tiểu thuyết này cũng như định kiến xã hội tạo nên số phận đau thương của tuyến các nhân vật.

Khi sáng tác Tiếng chim hót trong bụi mận gai, bà Colleen McCullough vẫn chưa phải là nhà văn. Có thể vì bản thân cũng là một người phụ nữ nên tâm tư, cách ứng xử của các nhân vật trong sách được khắc họa chi tiết, chân thật và gần gũi với đời sống thực tế. Cụ thể là ba nhân vật đại diện cho ba thế hệ phụ nữ trong gia đình Fiona.  bạn Đọc truyện Tiếng chim hót trong bụi mận gaiđọc có thể bắt gặp hình ảnh của mình trong nhân vật này hay nhân vật khác. Các nhân vật có cách xử lý, đối xử với biến cố cuộc đời, với thiên nhiên và hạnh phúc của chính mình bằng nghị lực to lớn khiến bạn đọc có sự đồng cảm sâu sắc.

Lấy mối tình của Meggie và cha Ralph làm trung tâm, các diễn biến bên ngoài được xây dựng rất phù hợp. Từng câu từng chữ trong Tiếng chim hót trong bụi mận gai được viết ra giản dị và gần gũi. Cuốn tiểu thuyết đã đưa người đọc qua nhiều cung bậc cảm xúc khác  nhau. Có nhiều tuyến nhân vật nhưng những xung đột trong nội tâm đã khiến câu chuyện không hề nhàm chán mà trở nên lôi cuốn, hấp dẫn người đọc. Có thể cách xử lý tình huống của các nhân vật trong truyện không được đánh giá cao ở thời điểm hạnh phúc cá nhân được đề cao như hiện nay. Nhưng Tiếng chim hót trong bụi mận gai lại làm nổi bật nhưng đoá hồng xinh đẹp, đầy kiêu hãnh. Ai cũng có quyền được hạnh phúc dù ở bất kỳ thời đại nào.

Đọc Tiếng chim hót trong bụi mận gai để thấy cuộc tình giữa Meggie và cha xứ Ralph tràn ngập hạnh phúc nhưng cũng không kém phần tuyệt vọng. Dù Meggie đã cố quên đi tình cảm của mình bằng cách kết hôn với Luke nhưng không lâu sau lại có những phút giây đoàn tụ với cha Ralph. Cuộc tình này đã gây ra nhiều bi kịch để cuối cùng làm cả hai phải trả giá bằng cả cuộc đời. Nhưng giống như con chim chỉ hót một lần trong đời, bài ca của nó phải đánh đổi bằng cả tính mạng nhưng lại khiến cả thế gian lặng đi lắng nghe.

Tham khảo: Trăm năm cô đơn – Tác phẩm văn học kinh điển của Colombia