Vào mỗi dịp Tết, bày mâm ngũ quả trên bàn thờ ông bà, tổ tiên đã là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt. Mâm ngũ quả ở mỗi vùng miền sẽ có những loại quả khác nhau nhưng đều chung một ý nghĩa, nguyện cầu về một năm mới mưa thuận, gió hòa, ấm no, hạnh phúc. Vậy mâm ngũ quả ngày Tết của mỗi miền có những gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Mâm ngũ quả là gì? Mâm ngũ quả có những gì?

Mâm ngũ quả là mâm trái cây gồm khoảng 5 loại quả khác nhau, thường được nhiều gia đình Việt bày trên bàn thờ tổ tiên trong ngày Tết. Mỗi loại quả được trưng bày trên mâm ngũ quả thường mang một ý nghĩa khác nhau. Tùy vào từng vùng miền lại có một nét văn hóa đặc trưng khác nhau. Vậy mâm ngũ quả ngày Tết có những gì?

1. Mâm ngũ quả miền Bắc

Người dân miền Bắc cẩn thận, sâu sắc, nên việc bày mâm ngũ quả cũng phải theo ngũ hành. Thông thường mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc sẽ có những loại quả như bưởi, chuối, quýt, táo, hồng, xoài… Một điều bạn cần lưu ý là từ “ngũ” trong “mâm ngũ quả” được hiểu là "ngũ phúc lâm môn". Có nghĩa là cầu may mắn, sống lâu, khỏe mạnh, giàu có và bình an..

2. Mâm ngũ quả miền Trung

Người miền Trung vốn có cuộc sống kham khổ hơn so với các vùng khác. Vì vậy, đời sống văn hóa của họ sẽ thoáng đạt và bình dị hơn. Ngày Tết trên mâm ngũ quả có gì cúng nấy không quá câu nệ. Một số loại quả phổ biến trên mâm ngũ quả của người miền Trung là chuối, thanh long, xoài, cam, sung…

3. Mâm ngũ quả miền Nam

Người miền Nam thường cầu một năm mới bình an theo cách bày mâm ngũ quả “cầu vừa đủ xài”. Có nghĩa là trên mâm sẽ có các loại quả như xoài, mãng cầu, đu đủ, sung và quả dừa… Có một điểm rất khác biệt trong mâm ngũ quả của người miền Bắc và miền Nam là nếu như người Bắc chọn cam, quýt tượng trưng cho may mắn thì người Nam quan niệm “quýt làm cam chịu”, hai loại quả này sẽ mang đến vận đen. Chuối hay lê cũng là các loại quả không được sử dụng với người dân miền Nam.

>> Xem thêm: Mâm cơm hóa vàng ngày Tết 2023 Quý Mão đầy đủ, chi tiết nhất

Ý nghĩa và cách trưng bày mâm ngũ quả ngày Tết của 3 miền

Do điều kiện địa lý tự nhiên của Việt Nam có nhiều khác biệt và thay đổi theo từng vùng miền nên mâm ngũ quả ngày Tết cũng được trình bày với các loại quả khác nhau.

1. Mâm ngũ quả miền Bắc

Mâm ngũ quả của người miền Bắc thường gồm những loại quả sau:

• Chuối xanh: màu xanh của chuối mang ý nghĩa như bàn tay che chở đem lại sự bình an, sung túc, đùm bọc và gắn kết.
• Lê: có vị ngọt thanh, ngụ ý việc gì cũng suôn sẻ.
• Lựu: có nhiều hạt để tượng trưng cho con cháu đầy đàn.
• Phật thủ: có hình dạng như bàn tay của Phật, che chở bảo vệ gia đình.
• Táo: tượng trưng cho giàu sang, phú quý.
• Bưởi: bưởi căng tròn, mát lạnh, hứa hẹn mang may mắn trong cuộc sống.
• Cam, quất: Bày quất lên mâm ngũ quả ý nghĩa mang lại sung túc, ăn nên làm ra, dồi dào sức khỏe.
• Lê – ki – ma: ý là lộc trời cho.

Mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc thường để nải chuối xanh ở vị trí dưới cùng giống như bàn tay nâng đỡ, thể hiện sự che chở cho gia đình. Quả bưởi vàng, phật thủ sẽ đặt ở chính giữa nải chuối, còn các loại quả khác được xếp xung quanh mâm ngũ quả để cân đối, hài hòa về màu sắc.

2. Mâm ngũ quả miền Trung

Mâm ngũ quả của người miền Trung gồm có các loại quả sau:

• Nải chuối: mang ý che chở và bảo bọc
• Dừa: là tượng trưng cho không thiếu
• Sung: biểu tượng sung mãn về sức khỏe, tiền bạc
• Đu đủ: tượng trưng cho đầy đủ thịnh vượng
• Lựu: là tượng trưng cho con đàn cháu đống
• Phật thủ: giống bàn tay của Phật, luôn che chở cho con người
• Táo: có ý nghĩa phú quý
• Hồng, quýt: tượng trưng cho sự thành đạt, thành công
• Thanh long: mang ý nghĩa rồng mây gặp hội
• Bưởi, dưa hấu: căng tròn, mát lành, hứa hẹn nhiều may mắn, ngọt ngào.
• Xoài: là cầu mong tiêu xài không thiếu thốn.

Vì không có quy định rõ ràng, vì vậy cách bày mâm ngũ quả ngày Tết của miền Trung khá đơn giản. Người miền Trung thường bày trí những quả có hình dáng to, nặng ở bên dưới cùng và những loại quả nhỏ hơn được xếp ở trên sao cho cân đối, đẹp mắt là được.

3. Mâm ngũ quả miền Nam

Mâm ngũ quả của người miền Nam gồm có các loại quả sau:

• Dưa hấu: căng tròn, mát lạnh, hứa hẹn may mắn trong cuộc sống.
• Sung: mong muốn sự sung túc, tròn đầy về sức khỏe hay tiền bạc.
• Đu đủ: đầy đủ, thịnh vượng.
• Xoài: tiêu xài không thiếu thốn.

Cách bày biện mâm ngũ quả của người miền Nam cũng khá đơn giản. Người miền Nam thường sẽ xếp những loại quả to và xanh ở phía dưới. Còn những quả nhỏ thì lên trên. Đặc biệt, phải bày trí mâm ngũ quả giống ngọn tháp, cặp dưa hấu bày riêng ở 2 bên mâm ngũ quả.

>> Xem thêm: Tất niên là gì? Gợi ý thực đơn tất niên của 3 miền độc đáo

Những lưu ý cần tránh khi chuẩn bị mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả được sử dụng để cầu mong một năm mới bình an, để thờ cúng tổ tiên. Chính vì vậy, những loại quả được sử dụng để bày mâm ngũ quả đều phải được trau chuốt, tỉ mỉ nhất. Dưới đây là những lưu ý cần phải tránh khi bày mâm ngũ quả:

1. Không chọn các loại quả chín quá

Mâm ngũ quả thường được chuẩn bị trước giao thừa và để trên bàn thờ nhiều ngày sau đó. Nếu chọn những loại quả quá chín sẽ không để được lâu. Bạn có thể mua các loại quả có độ xanh chín phù hợp. Tốt nhất nên để đến 30 Tết mua quả. Nếu chuẩn bị trước thì phải được bảo quản ở những nơi cao ráo thoáng mát, không được để ở tủ lạnh, góc bếp hay những nơi không đảm bảo vệ sinh.

2. Không bày những hoa quả giả

Bày hoa quả giả lên bàn thờ thể hiện sự không tôn trọng với ông bà tổ tiên, các đấng thần linh. Nhiều gia đình vì để tiết kiệm được chi phí đã bày hoa quả giả lên bàn thờ khiến gia đình gặp vận xui xẻo, lợi lộc kém phát triển.

3. Bày mâm ngũ quả không cần hợp với mệnh gia chủ

Nhiều gia đình mê tín cho rằng, chọn mâm ngũ quả cần phải dựa theo số mệnh của gia chủ mới may mắn. Tuy nhiên, quan niệm này là hoàn toàn sai, vô tình làm tốn rất nhiều thời gian. Chỉ cần bày biện cho hợp với văn hóa truyền thống là được.

Tổng hợp những hình ảnh mâm ngũ quả theo phong thủy, đẹp, đơn giản

Dưới đây là tổng hợp một số hình ảnh mâm ngũ quả theo phong thủy để các bạn tham khảo

Trên đây là bài viết “Mâm ngũ quả ngày Tết có những gì? Ý nghĩa mâm ngũ quả của 3 miền” của Đánh Giá Tốt. Dù mỗi vùng miền sẽ có sự khác biệt trong mâm ngũ quả ngày Tết, nhưng đều có ý nghĩa muốn bày tỏ tấm lòng thành kính với tổ tiên. Cầu mong một năm mới thật nhiều may mắn, hạnh phúc và an khang.

Tìm hiểu thêm: 50+ Hình ảnh Tết Nguyên đán đẹp, ấm áp nhìn là thấy Tết về