Lễ cúng Tất niên là nghi thức nhằm ghi nhận việc kết thúc năm cũ và chuẩn bị bước sang năm mới, hay còn là cách thức bày tỏ sự biết ơn đối với ông bà tổ tiên đã phù hộ trong suốt một năm và cũng là dịp để con cháu quây quần, sum họp sau những ngày làm ăn xa nhà.

Với ý nghĩa đó, lễ cúng Tất niên luôn là nghi thức quan trọng trong các gia đình Việt mỗi khi chia tay năm cũ. Sau đây, Danhgiatot sẽ gửi đến bạn một số mẫu văn khấn tất niên để tiễn năm cũ và chuẩn bị đón chào năm mới 2023 Quý Mão sao cho thuận lợi nhất.

Cúng tất niên là gì?

Cúng tất niên là một nghi thức của ngày Tết, được diễn ra vào ngày cuối cùng của năm Âm lịch (thường là ngày 30 tháng Chạp nếu đó là năm đủ, hoặc 29 tháng Chạp nếu đó là năm thiếu, một số gia đình có thể tổ chức cúng tất niên sớm hơn tuỳ thuộc vào hoàn cảnh), nhằm ghi nhận sự kết thúc của năm cũ đã qua và chuẩn bị chào đón năm mới với những khát vọng mới. Năm nay Tết Nguyên Đán Quý Mão có ngày 30 Tết rơi vào Thứ 7 ngày 21/1/2023 Dương lịch nên các gia đình thường sẽ cúng tất niên hôm đó luôn.

Ngày diễn ra lễ cúng tất niên chính là dịp để cả gia đình quây quần, hạnh phúc bên mâm cơm ấm cúng, cùng nhau chia sẻ những câu chuyện buồn vui đã diễn ra trong năm và nói ra những nguyện vọng, mong ước trong năm mới sắp đến.

Ý nghĩa của lễ cúng tất niên

Tất niên còn gọi là một nghi thức nhằm để đánh dấu kết thúc một năm cũ và chuẩn bị bước sang năm mới. Đây là phong tục tập quán có từ lâu đời và mang nét đẹp văn hóa của người Việt Nam ta.

Lễ tất niên thường được tiến hành vào chiều ngày 30 Tết. Vào ngày này, mọi người trong gia đình thường quây quần bên nhau, cùng nhau tổ chức tiệc mừng, văn nghệ, để tổng kết và nhìn lại một năm đã qua, cùng nhau đón giao thừa và mừng năm mới. Họ tận hưởng bầu không khí ấm cúng và tràn ngập niềm vui bên cạnh các thành viên trong gia đình sau một năm vất vả học tập, làm việc và chạy đua với cuộc sống.

Gợi ý: Bài văn khấn mùng 2 tết Nguyên Đán Quý Mão 2023 chuẩn nhất

Mâm lễ cúng tất niên cần chuẩn bị những món gì?

Bữa cơm ngày cuối năm sẽ được làm thịnh soạn hơn ngày thường. Tùy vào vùng miền mà mâm lễ cúng tất niên có những đặc trưng riêng như:

Miền Bắc người ta sẽ chuẩn bị các món như: canh đông, canh móng giò hầm măng, miến lòng gà, xôi, bánh chưng, nem, giò lụa, giò xào....

Còn đối với miền Trung và miền Nam thì hay chuẩn bị mâm cúng tất niên với bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà luộc, thịt kho tàu,...

Mâm cúng sẽ được bày biện một cách gọn gàng trên bàn thờ tổ tiên, sau đó gia chủ sẽ thắp hương và đọc văn khấn. Sau khi hương tàn thì cả gia đình có thể quay quần bên nhau dùng bữa.

Đọc thêm: Văn khấn giao thừa trong nhà, ngoài trời năm Quý Mão 2023 chuẩn nhất

Bài văn khấn Tất niên chiều 30 Tết

Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.

Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.

Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.

Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ .........

Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm .......

Tín chủ (chúng) con là: ...........

Ngụ tại..........

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.

Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.

Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.

Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).

Quan tâm: Văn khấn mùng 1 tết Nguyên Đán 2023 ngắn gọn, chuẩn nhất

Bài văn khấn dành cho gia thần vào ngày Tất niên

Theo tục lệ xưa để lại, vào ngày 30 Tết, ngoài việc cúng gia tiên, để lễ tạ gia tiên qua một năm đã phù hộ độ trì cho con cháu, các gia đình và các công ty, cửa hàng thường làm lễ cúng Gia Thần để tạ chỗ "Đất đai" sau một năm làm ăn.

Sắm lễ tùy tâm, cỗ mặn hoặc chay với đầy đủ các món đơn giản như xôi, chè, hương, hoa, trầu cau, quả, tiền vàng, trà rượu… Bàn lễ đặt tại sân hoặc hiên nhà và khi cúng lạy ra phía trước nhà:

Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân

Con kính lạy ngài Bản gia Thổ địa Long Mạch Tôn Thần

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn Thần

Con kính lạy ngài tiền hậu Địa chủ Tài Thần

Con kính lạy các Tôn Thần cai quản trong khu vực này.

Tín chủ (chúng) con là: …………………………………

Tuổi: ………………….........

Ngụ tại: …………

Hôm nay là ngày…… tháng…… năm…., tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kim ngân trà quả đốt nén hương thơm dâng lên trước án. Qua một năm làm ăn, chúng con xin dâng lễ tạ ơn trên đã phù hộ độ trì cho chúng con mọi sự an lành và may mắn.

Chúng con thành tâm kính mời: Ngài Kim Niên đương cai Thái Tuế chí đức Tôn Thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, ngài Bản gia Thổ địa Long Mạch Tôn Thần, các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Phúc đức chính Thần, các vị Tôn Thần cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các Ngài nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con, toàn gia an lạc, công việc hanh thông. Người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Phục duy cẩn cáo!

Tất niên đánh dấu một bữa cơm sum họp, đầm ấm của gia đình, đón ông Công ông Táo trở về và mời gọi ông bà tổ tiên về nhà ăn Tết. Đây được xem như là mỹ tục của người Việt ta và hiện nay việc cúng lễ tất niên cuối năm vẫn được người người duy trì và chuẩn bị một cách tươm tất.

Tham khảo: Văn khấn hóa vàng ngày tết chuẩn nhất năm 2023 Quý Mão