Trong nền văn học Việt Nam, Hồ Xuân Hương là một thi sĩ, một hiện tượng đặc biệt, không chỉ bởi nội dung và nghệ thuật sáng tác mà ngay cả các văn bản sáng tác của nữ thi sĩ họ Hồ vẫn còn là những vấn đề rất đặc biệt, cần tiếp tục nghiên cứu và tìm hiểu. Riêng về cuộc sống riêng tư của nhà thơ, cho đến nay vẫn còn là những câu hỏi bị bỏ ngỏ, chưa có một công trình nghiên cứu nào đáng được tin cậy cả. Dưới đây là tổng hợp 10 bài thơ hay và tiêu biểu nhất của bà. Có thể thấy nó rất gần gũi nhưng cũng có thể bạn chưa đọc bao giờ, cùng xem qua một lượt nhé!

Đôi nét về nhà thơ Hồ Xuân Hương

Tiểu sử về nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương theo trích lược theo thông tin trên trang Wikipedia viết: "Hồ Xuân Hương (chữ Hán: 胡春香, 1772 - 1822) sống ở giai đoạn cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX, mà hiện tại vẫn khiến nhiều học giả tranh cãi" .

Ở phần tiểu sử này, trang nêu ra khá ngắn gọn: "Không có bất cứ tư liệu cổ điển nào chép về lai lịch và hành trạng của Hồ Xuân Hương, bà chỉ thực sự được hậu thế biết đến qua sách Giai nhân dị mặc của học giả Nguyễn Hữu Tiến. Cũng vì cớ đó, việc có hay không một nhân vật tên Hồ Xuân Hương hiện còn là câu hỏi ngỏ".

Những tác phẩm của bà đa phần đều được viết bằng chữ Nôm. Nhà thơ Hồ Xuân Hương từng được nhà thơ Xuân Diệu gọi với cái tên là “Bà chúa thơ Nôm”. Bà được sinh ra trong một gia đình phong kiến suy tàn cùng với hoàn cảnh sống khó khăn đã giúp bà tiếp cận được với cuộc sống vất vả của nhiều người lao động nghèo và bà hiểu hơn ai hết tâm trạng của những người phụ nữ bị áp bức, bóc lột trong xã hội. Là một người phụ nữ tài hoa, có cá tính mạnh mẽ thế nhưng cuộc đời bà lại vô cùng bất hạnh.

Hồ Xuân Hương có hai đời chồng, hai lần đều làm lẽ và không sống hạnh phúc. Cuộc đời của bà gặp rất nhiều sóng gió thế nên những câu thơ của bà như là một lời tâm sự về cuộc đời của người phụ nữ tài hoa mà bất hạnh.

Có thể nói tiểu sử và thân thế của thi sĩ họ Hồ hiện nay vẫn còn rất nhiều tranh cãi, có nhiều người cho rằng những bài thơ của Hồ Xuân Hương là do nhiều người sáng tác chứ không có bất cứ nhà thơ Hồ Xuân Hương nào ở đây. Vì tư liệu cuộc đời ít ỏi vì vậy đã gây ra rất nhiều tranh cãi thế nhưng chúng ta không thể nào phủ nhận được những giá trị trong thơ của bà mang lại cho độc giả.

Vì trải qua những bi kịch trong cuộc đời đã giúp cho Hồ Xuân Hương trở thành một người phụ nữ mạnh mẽ. Trong các tác phẩm của bà nội dung chủ yếu xoay quanh thân phận những người phụ nữ và nhận được rất nhiều sự đón nhận từ độc giả. Vì vậy đã tạo nên tên tuổi và vị trí của bà trong nền văn học Việt Nam.

Trong thơ của Hồ Xuân Hương còn mang tính chế giễu, phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội lúc bấy giờ. Một giọng thơ mang đậm phong cách hiện thực,là tình yêu quê hương, đất nước tha thiết, là sự mong muốn hòa mình cùng thiên nhiên, là sự khát khao mong muốn thoát khỏi chế độ phong kiến khắc nghiệt. Cảnh vật trong thơ của bà luôn rất giàu sức sống và tươi mới.

Có thể nói thơ của Hồ Xuân Hương là một thể loại thơ mang tính đấu tranh mạnh mẽ với chế độ phong kiến khắc nghiệt, lạc hậu thời bấy giờ. Điểm nổi bật trong phong cách sáng tác thơ của bà là sự đồng cảm với những số phận bất hạnh, là sự khẳng định vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam.

Những tác phẩm tiêu biểu của nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương: Bánh trôi nước, Vịnh cái quạt, Tự tình, Cảnh thu, Động hương tích, Họa nhân, Đá ông bà chồng, Duyên kỳ ngộ, Vấn nguyệt, Hỏi trăng, Hương đình cổ nguyệt thi tập, Hữu cảm, Vịnh hằng nga, Núi Ba Đèo, Tát nước, Tặng tình nhân, Mời khách ăn trầu,…

Một vài nhận xét của các nhà thơ nổi tiếng khác về thơ của Hồ Xuân Hương

• Thơ Hồ Xuân Hương là tiếng nói tâm tình của người phụ nữ, thể hiện một bản lĩnh sống mạnh mẽ khác thường. – Lê Trí Viễn

• Đọc thơ Hồ Xuân Hương ta không chỉ thấy hình ảnh người phụ nữ mà còn thấy được tất cả những thứ thuộc về phụ nữ. – Một nhà thơ nước ngoài

• Thứ thơ ấy không chịu ở trong khuôn khổ thông thường mà là một thứ thơ muốn lặn sâu vào sự vật, vào những thứ đáy rất kín thẳm của tâm tư. Những thứ kín thẳm ấy không phải lạc lõng, cô đơn, cá nhân, chủ nghĩa mà trái lại đã được hàng vạn người đồng tình cảm. – Xuân Diệu

Đọc thêm: Tổng hợp những bài thơ, câu thơ mùa thu hay, lãng mạn nhất

Top 15 bài thơ của nhà thơ Hồ Xuân Hương hay và được yêu thích nhất

Hôm nay, chúng mình xin chia sẻ tới các bạn đọc yêu mến các tác phẩm thơ và nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương top 15 bài thơ Hồ Xuân Hương hay nhất để các bạn tham khảo.

1. Cảnh thu

Thánh thót tầu tiêu mấy giọt mưa,

Bút thần khôn vẽ cảnh tiếu sơ,

Xanh om cổ thụ tròn xoe tán,

Trắng xoá tràng giang phẳng lặng tờ.

Bầu dốc giang sơn say chấp rượu,

Túi lưng phong nguyệt nặng vì thơ

Cho hay cảnh cũng ưa người nhỉ,

Thấy cảnh ai mà chẳng ngẩn ngơ.

2. Bánh trôi nước - Thơ Hồ Xuân Hương nổi tiếng nhất

Thân em vừa trắng lại vừa tròn,

Bảy nổi ba chìm với nước non.

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

3. Canh khuya

Canh khuya văng vẳng trống canh dồn

Trơ cái hồng nhan mấy nước non

Chén rượu hương đưa say lại tỉnh

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn

Xiên ngang mặt đất rêu từng đám

Đâm toạc chân mây đá mấy chòm

Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại

Mảnh tình son trẻ tí con con

4. Chơi khán đài

Êm ái chiều xuân tới Khán Đài

Lâng lâng chẳng bợn chút trần ai

Bốn mùa triêu mộ, chuông gầm sóng

Một vũng tang thương, nước lộn trời

Bể ái ngàn trùng khôn tát cạn

Nguồn ân trăm trượng dễ khơi vơi

Nào là cực lạc là đâu tá?

Cực lạc là đây, chín rõ mười

5. Chùa Hương Tích

Nứt ra một lỗ hổng hòm hom

Người quen cửa Phật chen chân xọc

Kẻ lạ bầu Tiên mỏi mắt dòm

Giọt nước hữu tình rơi thánh thót

Con thuyền vô trạo cúi lom khom

Lâm tuyền quyến cả phồn hoa lại

Rõ khéo trời già đến dở dom

Xem thêm: Tuyển tập 10 bài thơ hay và nổi tiếng nhất của nhà thơ Xuân Quỳnh

6. Chùa sài sơn

Khen thay con tạo khéo khôn phàm

Một đố giương ra biết mấy ngàm

Triền đá cỏ leo sờ rậm rạp

Lạch khe nước rỉ mó lam nham

Một sư đầu trọc ngồi khua mõ

Hai tiểu lưng tròn đứng giữ am

Đến nơi mới biết rằng Thánh Hoá

Chồn chân mỏi gối hãy còn ham

7. Dữ phạm tế tửu xướng họa kỳ 2

Kìa ai tỉnh, kìa ai say

Kìa ai ghẹo nguyệt giữa ban ngày

Khoan khoan xin hãy dừng tay lại

Chớ mó hang hùm nữa mất tay

8. Đá ông bà chồng

Khéo khéo bày trò tạo hoá công,

Ông Chồng đã vậy lại Bà Chồng.

Tầng trên tuyết điểm phơ đầu bạc,

Thớt dưới sương pha đượm má hồng.

Gan nghĩa dãi ra cùng chị Nguyệt,

Khối tình cọ mãi với non sông.

Đá kia còn biết xuân già giặn,

Chả trách người ta lúc trẻ trung.

Tham khảo: Tuyển chọn 10 bài thơ hay và nổi tiếng nhất của nhà thơ Xuân Diệu

9. Đánh Đu

Bốn cột khen ai khéo khéo trồng,(1)

Người thì lên đánh kẻ ngồi trông,

Trai đu gối hạc khom khom cật

Gái uốn lưng ong ngửa ngửa lòng.

Bốn mảnh quần hồng bay phấp phới,

Hai hàng chân ngọc duỗi song song.

Chơi xuân có biết xuân chăng tá. (2)

Cọc nhổ đi rồi, lỗ bỏ không!(3)

10. Đề nhị mĩ nhân đồ - Thơ Hồ Xuân Hương về phụ nữ

Ấy bao nhiêu tuổi hỡi cô mình

Chị cũng xinh mà em cũng xinh

Trăm vẻ như in tờ giấy trắng

Ngàn năm còn mãi cái xuân xanh

Phiếu mai chẳng dám đường kia nọ

Bồ liễu thôi đành phận mỏng manh

Có một thú vui sao chẳng vẽ

Trách người thợ ấy khéo vô tình

11. Lấy chồng chung

Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng

Chém cha cái kiếp lấy chồng chung

Năm chừng mười họa hay chăng chớ

Một tháng đôi lần có cũng không

Cố đấm ăn xôi xôi lại hỏng

Cầm bằng làm mướn mướn không công

Nỗi này ví biết dường này nhỉ

Thời trước thôi đành ở vậy xong

12. Mời trầu

Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi

Này của Xuân Hương mới quệt rồi

Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá, bạc như vôi

13. Tự tình - Thơ Hồ Xuân Hương về tình yêu

Tự tình 1

Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom,

Oán hận trông ra khắp mọi chòm.

Mõ thảm không khua mà cũng cốc,

Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om.

Trước nghe những tiếng thêm rầu rỉ,

Sau giận vì duyên để mõm mòm.

Tài tử văn nhân ai đó tá?

Thân này đâu đã chịu già tom!

Tự tình 2

Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,

Trơ cái hồng nhan với nước non.

Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn,

Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám.

Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.

Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,

Mảnh tình san sẻ tí con con!

Tự tình 3

Chiếc bánh buồn vì phận nổi nênh,

Giữa dòng ngao ngán nỗi lêng đênh.

Lưng khoang tình nghĩa dường lai láng,

Nửa mạn phong ba luống bập bềnh.

Cầm lái mặc ai lăm đỗ bến,

Giong lèo thây kẻ rắp xuôi ghềnh.

Ấy ai thăm ván cam lòng vậy,

Ngán nỗi ôm đàn những tấp tênh.

14. Chế sư - Thơ Hồ Xuân Hương châm biếm

Chẳng phải Ngô chẳng phải ta

Đầu thì trọc lốc áo không tà

Oản dâng trước mặt dăm ba phẩm

Vãi nấp sau lưng sáu bảy bà

Khi cảnh khi tiu khi chũm choẹ

Giọng hì giọng hỉ giọng hi ha

Tu lâu có nhẽ lên sư cụ

Ngất nghểu toà sen nọ đó mà

15. Ốc Nhồi

Bác mẹ sinh ra phận ốc nhồi

Đêm ngày lăn lóc đám cỏ hôi,

Quân tử có thương thì bóc yếm

Xin đừng ngó ngoáy lỗ trôn tôi.

Trên đây chúng tôi đã tổng hợp lại một số bài thơ hay và được nhiều người yêu thích nhất của nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương. Mặc dù, sẽ có những người không thích thơ Hồ Xuân Hương bởi vì trong thơ của bà có những điều rất khó lý giải, có thể hiểu và mang nhiều ý nghĩa, hàm ý khác nhau. Nhưng dù sao đi nữa thì bà cũng vẫn được coi là một nữ sĩ tài hoa của nền văn thơ Việt Nam. Những bài thơ của bà muốn nói lên một lý lẽ riêng hay nói lên một điều gì khác thì có thể chỉ có bà mới hiểu được.