Bạn có biết, bên cạnh các sàn giao dịch chứng khoán tập trung thì OTC cũng được coi là nơi thu hút các nhà đầu tư ưa thích sự mạo hiểm. Thực tế, OTC xuất hiện từ khá lâu cũng như có mặt tại nhiều quốc gia trên thế giới. Vậy OTC là gì? Có điểm gì nổi bật? OTC phù hợp với đối tượng nhà đầu tư nào? Có gì khác biệt so với thị trường tập trung? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi để có câu trả lời cho những vấn đề trên!

OTC là gì?

OTC là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Over The Counter Market, được hiểu là thị trường mua bán chứng khoán không thông qua sàn giao dịch tập trung (HOSE, HNX, Upcom). OTC hoạt động trên nguyên tắc tự thỏa thuận về giá, số lượng giữa bên mua cùng bên bán. Các bên tương tác với nhau qua các nền tảng trung gian như website, diễn đàn,…

Thị trường OTC hiện được đánh giá là mang lại lợi nhuận lớn đồng nghĩa với việc nơi đây cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro rất cao. Bên cạnh đó, cổ phiếu OTC là loại cổ phiếu có phương thức giao dịch không chính thức. Thời gian để thực hiện giao dịch chuyển nhượng đối với cổ phiếu OTC sẽ được thực hiện tại quầy giao dịch khác như quầy của những ngân hàng, công ty chứng khoán...

Thị trường OTC thực tế không tạo thành nhờ vào mặt bằng giao dịch có sự cổ định như những thị trường giao dịch tập trung. Ngược lại sẽ hoàn toàn dựa vào hệ thống vận hành cùng với cơ chế là chào giá cạnh tranh, thương lượng giá nhờ vào sự trợ giúp của những phương tiện thông tin.

Về thị trường OTC ở Việt Nam

Sàn OTC có tên pháp lý: Công ty cổ phần công nghệ Hoàng Minh, thành lập vào năm 2006. Sau đó vào năm 2019 đã đổi tên thành Công ty cổ phần OTC Việt Nam và được duy trì bởi các công ty chứng khoán. Số lượng thành viên tham gia ước lượng hiện nay lên tới 220.000 thành viên cũng như đang có chiều hướng tiếp tục tăng.

Trong thời gian gần đây, thị trường OTC tại Việt Nam đã dịu hơn phần nào so với quá khứ của nó. Vậy nhưng cổ phiếu OTC vẫn được xem như là một phương thức kiếm lời rất tốt khi so sánh với các loại cổ phiếu khác trên thị trường tập trung.

Theo khảo sát thì Việt Nam sẽ có hơn 1 triệu doanh nghiệp, tính cả doanh nghiệp nhỏ. Tuy nhiên chỉ có 1% trong số đó là được niêm yết trên thị trường tập trung. Qua đó thị trường OTC lại trở nên cực kỳ đa dạng với số lượng doanh nghiệp tham gia đông đảo. Nếu các nhà đầu tư có óc logic tốt cùng óc phán đoán đúng thì việc kiếm lời cực cao và hoàn toàn có thể, thậm chí còn hơn so là chơi cổ phiếu truyền thống.

Nhiều nhà đầu tư cũng đã phải thừa nhận rằng cổ phiếu tại OTC Việt Nam đem lại lợi nhuận rất cao và là nhóm cổ phiếu tài chính và ngân hàng.

• Tham khảo: Top 10 Công ty chứng khoán uy tín, phí giao dịch thấp, lãi tốt nhất 

Ưu, nhược điểm của sàn OTC

Dưới đây sẽ là thông tin về một số ưu, nhược điểm của sàn OTC quan trọng mà bạn nên biết.

Ưu điểm

Ưu điểm đầu tiên của sàn OTC chính là nơi giao dịch của những cổ phiếu chưa niêm yết trên sàn. Vì vậy đây được xem là cơ hội để các trader có thể mua các cổ phiếu tiềm năng với mức giá thấp.

• Sàn cho phép giao dịch bằng tiền điện tử đa dạng như Bitcoin, Ethereum. Đối với những trader chuyên nghiệp thì đây chính là một phương thức thanh toán thuận tiện.
• Các mua giới được ủy quyền từ các tổ chức tài chính uy tín cho nên có sự chuyên nghiệp hơn, đảm bảo lợi ích cho các trader.
• Đây cũng là sân chơi cho bất cứ ai có mong muốn đầu tư bởi dù bạn có số vốn ít vẫn có thể tham gia vào thị trường. Đơn giản là bởi mọi thứ được quy định dựa trên thỏa thuận của người bán cùng người mua.
• Điểm mạnh tiếp theo không thể bỏ chính là sàn OTC cho phép nhà đầu tư tự do thỏa thuận, giao dịch vào bất cứ thời gian, địa điểm nào. Các trader sẽ không phải tuân thủ các quy định giống các sàn giao dịch tập trung.
• Các thông tin về tài chính, chứng khoán hay cổ phiếu đều được sàn OTC cập nhật liên tục và nhanh chóng. Đây cũng chính là một những địa điểm uy tín để thu thập thông tin và kiến thức.

Nhược điểm

• Với nhiều ưu điểm nổi trội ở trên thì sàn OTC cũng không tránh khỏi 1 số nhược điểm gây vướng ngại cho người tham gia bởi cổ phiếu đôi khi không minh bạch rõ ràng. Các thông tin trên sàn OTC chưa cụ thể nên dễ gây rủi ro cho nhà đầu tư.
• Nhược điểm tiếp theo là rủi ro của giao dịch OTC có rủi ro cao và nhiều hơn so với thị trường chứng khoán.

Ai phù hợp tham gia OTC?

OTC chính là sàn giao dịch dành riêng cho những nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao. Đặc biệt là họ phải có kinh nghiệm thực chiến, với những người mới tập tành đầu tư thì không nên quá mạo hiểm tham gia vào OTC. Bởi ngoài kiến thức chuyên môn cũng cần có thêm khả năng phân tích, định giá để từ đó xác định giá trị thực tế của từng mã cổ phiếu chưa được niêm yết trên sàn chứng khoán, qua đó có chiến lược phù hợp.

Những rủi ro khi tham gia giao dịch trên thị trường OTC

Vì đây là thị trường sinh lời vô cùng cao cho nên những rủi ro đi kèm cũng lớn. Các nhà đầu tư cần cân nhắc cũng như có đủ hiểu biết để đo lường và tránh những thiệt hại không đánh có.

1. Rủi ro từ đơn vị phát hành cổ phiếu

Đây được xem là một trong trong những rủi ro khá phổ biến từ các công ty phát hành cổ phiếu không dưới sự quản lý của sàn giao dịch. Mà thay vào đó lại bởi trung tâm lưu ký chứng khoán hoặc công ty quản lý. Vậy nên rất khó để biết đầy đủ các thông tin của công ty, rủi ro có thể đến nếu công ty này có vấn đề. Đặc biệt là các vấn đề về tài chính, các nhà đầu tư khó có thể phân tích, thẩm định được.

2. Rủi ro thị trường

Ở các công ty lớn thì việc thu thập thông tin để phân tích cũng như đưa ra quyết định đầu tư sẽ dễ dàng hơn so với sàn giao dịch OTC. Bởi các cổ phiếu của sàn từ các công ty nhỏ chưa được niêm yết, từ đó việc dự đoán xu hướng là rất khó khăn.

3. Rủi ro Lừa đảo

Là vấn đề muôn thuở dù cho sàn OTC đã được cấp phép hoạt động, tuân thủ pháp luật chứng khoán Việt nam. Việc mua bán trên sàn OTC là hoàn toàn hợp pháp nhưng vẫn xuất hiện cổ phiếu của những công ty bất hợp pháp, các công ty ma. Các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi cho nên bản thân nhà đầu tư cần phải cân nhắc và cẩn thận.

4. Rủi ro thanh khoản

Bởi vì cơ chế hoạt động mua và bán cho nên tính thanh khoản khá thấp. Khi nhà đầu tư muốn bán lại thì họ phải tìm người mua, trái ngược so với các sàn giao dịch truyền thống. Tính thanh khoản nhanh chóng bởi sàn truyền thống này đã liên kết với các đơn vị thanh khoản, các nhà phát hành có nhu cầu mua cổ phiếu.

• Tham khảo: Finhay là gì? Có nên đầu tư vào Finhay không? Kinh nghiệm đầu tư

So sánh sàn OTC với sàn chứng khoán tập trung

Như đã đánh giá về đặc điểm sàn OTC, có thể sàn giao dịch này có những điểm khác biệt so khá lớn so với sàn chứng khoán tập trung khác trên thị trường hiện nay. Cụ thể:

Giống nhau

Hoạt động của sàn chứng khoán tập trung và thị trường OTC đều chịu sự chi phối của Hệ thống Luật chứng khoán

Khác nhau

Sản OTC

• Giao dịch cổ phiếu thông qua các diễn đàn, qua nhà môi giới, các forum nên khá khó khăn
• Giá cả không được công khai và được định giá thông qua việc trao đổi thương lượng giữa 2 bên, cho nên giá biến động mạnh
• Rủi ro lớn về mặt pháp lý vì sàn được quản lý bởi cơ quan chức năng hoặc chính công ty phát hành, bởi vậy khi có vấn đề người mua không được bảo vệ.
• Cổ phiếu trên sàn OTC được nhận định là có tiềm năng lớn hơn so với sàn tập trung, tuy nhiên cũng không hoàn toàn.
• Quản lý bởi trung tâm lưu ký chứng khoán, công ty phát hành cổ phiếu
• Thanh toán linh hoạt

Sàn giao dịch tập trung

• Chịu sự chi phối, kiểm soát bởi Luật chứng khoán Việt Nam
• Giao dịch tại sàn giao dịch
• Giá được niêm yết trên sàn
• Tất cả các sàn cũng sẽ có cùng một mức giá ở cùng một thời điểm
• Rủi ro thấp và được quản lý bởi sở giao dịch
• T+2 (Tiền); T+3 (Chứng khoán) về tài khoản

Những lưu ý khi tham gia giao dịch sàn OTC

Dù sao thị trường OTC cũng là sàn đầu tư khá mạo hiểm vì vậy khi quyết định tham gia giao dịch cần lưu ý:

• Không nên để danh mục đầu tư có khối lượng giao dịch quá thấp

Việc bạn mua những cổ phiếu có khối lượng giao dịch quá thấp dẫn tới khả năng thanh khoản của cổ phiếu thấp, hơn nữa giá trị trên thị trường cũng khó có sự tăng trưởng. Đây là vấn đề quan trọng mà các nhà đầu tư cần lưu ý để tránh việc không thu hồi được vốn.

• Không nên tham gia khi thị trường đang có biến động mạnh

Khi thị trường có các biến động mạnh thì không phải là thời điểm mà các nhà đầu tư nên tham gia. Tuy nhiên bạn có thể tham giao dịch thông qua môi giới trên sàn OTC, bởi biến động của thị trường đồng nghĩa với việc giá chứng khoán liên tục tăng/giảm tạo ra những chênh lệch về khoảng giá. Khi đó các nhà môi giới sẽ giúp nhà đầu tư kiếm được một khoản lợi nhuận lớn từ cơ hội này.

• Đa dạng hóa danh mục đầu tư và nên tránh dồn tất cả tài sản vào một danh mục

Dù bạn tham gia đầu tư trên thị trường nào chứ không chỉ là OTC thì việc dồn hết tài sản vào một danh mục là không nên. Bởi rủi ro của việc này rất cao và có thể gây thiệt hại lớn cho tài sản của nhà đầu tư. Bởi vậy nhà đầu tư nên phân bổ nguồn vốn của mình vào đa dạng danh mục khác nhau theo một cách khôn ngoan để phân tán rủi ro đầu tư.

• Tham khảo: Top 10 Sàn Forex uy tín nhất, được cấp phép tại Việt Nam

Nhìn chung, kiến thức về thị trường chứng khoán là vô cùng rộng lớn, cho nên hy vọng qua bài viết trên về sàn OTC trên đây bạn sẽ nắm được khái niệm sàn OTC là gì? Đặc điểm của sàn OTC? Những ưu điểm và nhược điểm của thị trường OTC và kinh nghiệm để giao dịch chứng khoán OTC hiệu quả. Chúc cho những quyết định đầu tư của bạn thành công và an toàn!