Cuốn tiểu thuyết như một tiếng gầm phản kháng, chống lại các quy tắc của xã hội phàm tục mà kẻ cai trị đã vô hình áp đặt lên. Câu chuyện Bay trên tổ chim cúc cu kể về cuộc sống của một trại tâm thần, nơi điều trị cho những bệnh nhân có vấn đề về trí óc. Họ là những người không có khả năng thích ứng với cuộc sống ngoài kia, luôn coi mình là những con thỏ và cần một con sói  thật mạnh để học cách lấy vị trí của mình. Họ tự trói buộc bản thân vào một hệ thống mà họ cho là lẽ dĩ nhiên.

Giới thiệu chung về sách Bay trên tổ chim cúc cu

• Tên sách: Bay Trên Tổ Chim Cúc Cu – One Flew Over The Cuckoo’s Nest
• Tác giả: Keneth Ken Kesey
• Dịch giả: Lê Đình Chung, Nguyễn Anh Tuấn
• Nhà xuất bản: NXB Văn học
• Số trang sách: 435 trang
• Trọng lượng sách: 450 gram
• Kích thước sách: 14 x 20.5 cm

Review cuốn tiểu thuyết Bay trên tổ chim cúc cu

Câu chuyện sẽ diễn ra theo đúng quy luật của nó cho đến khi xuất hiện nhân vật Mc Murphy. Hắn bất trị như một chú ngựa hoang, vào trại chỉ để trốn lao động khổ sai chứ không hề có ý định cứu thế. Một ngày nọ, cái phần tốt đẹp trong hắn nổi dậy, hắn đã tạo nên một cuộc cách mạng liên kết tâm hồn yếu đuối và những trí não tổn thương. Một cuộc chiến không cân sức do hắn dẫn đầu và Liên hợp xảy ra. Và đương nhiên Mc Murphy đã chết một cách dữ dội như cách mà hắn sống, Liên hợp không giết được hắn và cũng không thể bắt hắn sống theo cách mà hắn đặt ra.

Mang đến cho độc giả cảm xúc vừa sảng khoái, vừa bi thương, tác phẩm Bay trên tổ chim cúc cu đã khiến người ta suy nghĩ đến những câu hỏi phức tạp nhất về sự tự do và khuôn khổ, tính cá nhân và hệ thống, bình thường và bất thường, tỉnh táo và điên loạn,.. Là một best seller, một kiệt tác văn chương vĩ đại bậc nhất thế kỷ 20  và cũng là nguyên tác cho chính tác phẩm phim từng chiến chiến thắng giải Oscar ở toàn bộ các đề cử quan trọng nhất. Bay trên tổ chim cúc cu chưa bao giờ là một tác phẩm bị lãng quên từ đó đến nay.

Thêm một lần nữa, hình ảnh kẻ điên cuồng với mái tóc đỏ hung, dáng người cao lớn được khắc họa trong cuốn Bay trên tổ chim cúc cu. Có thể nói đây là lần thứ hai bắt gặp hình ảnh mái tóc đỏ ấy sau tác phẩm Suối Nguồn của Ayn Rand.

Những kẻ dị biệt ấy luôn bị vùi dập bởi cái xã hội bị rập khuôn. Câu chuyện trong Bay trên tổ chim cúc cu xoay quanh nhân vật chính mang tên Mc Murphy – một kẻ điên với mái tóc đỏ hung trở thành người dẫn đầu cho đám bệnh nhân tại viện tâm thần. Mọi thứ bắt đầu đảo lộn, các quy tắc tại viện trước nay luôn cứng nhắc lại bắt đầu bị thay đổi. Thay vì đến chữa bệnh, hắn đến chỉ để trốn lao động khổ sai. Theo thời gian, hắn sống tại viện với tất cả sự chân thật của mình như đúng con người hắn. Mc Murphy như một kẻ dị biệt đối với những người tại trại tâm thần bởi họ như một cái máy được lắp ráp, không khóc, không cười, không nói chuyện và chỉ làm việc khi chuông đồng hồ reo lên. Hắn đến như một con ngựa hoang phá tan cả thảo nguyên rồi vô tình tác động lên những chiếc máy biết thở kia được trở về làm chính mình, những con người sở hữu trong mình những cảm xúc riêng biệt. Và chính sự nổi loạn của Mc Murphy đã thách thức trật tự đạo đức giả do Liên hợp áp đặt. Từ đây, một cuộc chiến không cân sức giữa hai bên đã diễn ra.

Mặc dù cuốn tiểu thuyết chỉ mô phỏng một không gian nhỏ bé là trại tâm thần nhưng cũng đủ làm con người ta tưởng tượng ra hiện thực về thế giới đời thực ngoài kia như một nhà thương điện. Những con người được tạo ra chỉ để thỏa mãn và phục vụ cho cuộc sống chính phủ áp đặt.

Nhân vật y tá trưởng được khắc họa như một con tốt thí trung thành của Liên hợp. Như một cái máy, bà ta sống rất quy tắc, không bao giờ thể hiện được bất kỳ cảm xúc nào lên trên khuôn mặt. Chính bà mới là kẻ điên duy nhất tại trại thương điên này. Những tay hộ lý của bà ta cũng hoạt động như những cái máy với một chút côn đồ và chẳng có mục đích gì. Riêng đám bệnh nhân kia lại không một chút  tâm thần nào. Hỏi ra mới biết chỉ vì bọn chúng mang những biểu hiện khác thường mà từ nhỏ đã bị xã hội xem là những kẻ tâm thần, bệnh họa và đưa vào đây. Chúng ít nói và tập trung cao độ vào những việc mà người lớn xem là vớ vẩn thì vội kết luận chúng là tâm thần, trầm cảm và tự kỷ. Và rồi chúng nghĩ mình bị bệnh thật, chúng nghĩ mình không thể hòa nhập với cuộc sống bình thường ngoài kia, chúng vào đây và sống theo đúng khuôn khổ vớ vấn được Liên hợp đặt ra.

Thủ lĩnh Bromden chính là người dẫn truyện cho tác phẩm này vì vậy chúng ta có thể thấy rõ được những suy nghĩ của kẻ điên Kinh niên này. Thật khó khăn khi phải chạy theo những dòng suy nghĩ của ông ta khi bị sốc điện hay phun mù do chính ông kể. Là một kẻ giả câm điếc nhưng đến cuối cùng ông đã dám mở mồm ra nói chuyện. Điều đó đồng nghĩa với việc ông mong muốn được sống thật với chính mình. Câu nói được nhiều người tâm đắc của Bromden trong tác phẩm này chính là: “ ai bước sai chân thì….. gì nhỉ? Chẳng qua là nghe nhịp trống riêng.” Mỗi chúng ta đều là những cá thể riêng biệt, không ai giống ai, bạn không thể tìm thấy mình trong một đám mười người, năm người, ba người hay thậm chí là hai người. Do vậy, những suy nghĩ riêng của người khác cần được bao dung dung và tôn trọng, chứ không phải như cách Liên hợp gùi dập và xem đó như những điều dị biệt : “kẻ nào bước sai, chân lòi ra khỏi hàng thì đập què chân chúng”.

Nhân vật chính của tác phẩm Bay trên tổ chim cúc cu là Mc Murphy là một kẻ yếu như thường lệ, thua cuộc trong mọi cuộc chiến như bao nhiêu kẻ thua cuộc trong thế giới này. Nhưng kết quả thắng thua không còn quá quan trọng, điều quan trọng nằm ở quá trình chiến đấu đã cố gắng hết sức và khi chết hắn đã chết một cách vinh quang cùng chiến lợi phẩm của mình. Chiến lợi phẩm được nhắc đến ở đây chính là sự thức tỉnh, trở về là chính mình của những bệnh nhân trong viện này, không còn vỏ bọc bên ngày hay sống theo đúng khuôn khổ vớ vẫn được đặt ra.

Đọc hết cuốn sách sẽ có rất nhiều câu hỏi được đặt ra ở đây: “ai mới là kẻ điện thực sự trong câu chuyện này?”, “ Liệu có ẩn chứa sự tự do trong khuôn khổ không?” Bởi lẽ chẳng có kẻ điên nào theo đúng cách chúng ta nghĩ. Họ đều là những con người bình thường bị xem là khác thường, đưa vào đây họ trở nên mất kiểm soát hơn vì họ bị tước mất quyền làm người.

Tác phẩm Bay trên tổ chim cúc cu là cuốn tiểu thuyết chưa từng hạ nhiệt, vẫn là cuốn sách vĩ đại và giữ được vị thế nhất định trong lòng độc giả suốt thế kỷ qua. Tiểu thuyết này còn là nguyên tác cho bộ phim cùng tên vô cùng xuất sắc đã đạt được những giải thưởng quan trọng với tất cả các đề cử trong giải Oscar. Một tác phẩm tuyệt hảo như Bay trên tổ cúc cu luôn xứng đáng là tác phẩm nên đọc và xem nhất bạn nên thường thức.

Tìm hiểu: [Review] Tiểu thuyết hay của văn học Nga: Sông Đông êm đềm