Nhắc đến Hà thủ ô đỏ người ra nghĩ ngay đến một vị thuốc quý từ thiên nhiên có công dụng làm đen râu tóc, trị mất ngủ, kéo dài tuổi thọ và rất nhiều những tác dụng khác. Đây là vị thuốc được sử dụng trong rất nhiều các bài thuốc dân gian và đêm là hiệu quả cao trong điều trị. Cùng bài viết dưới đây tìm hiểu cụ thể về loại thảo dược Hà thủ ô quý hiếm này nhé.

Hà thủ ô đỏ là thảo dược gì?

Hà thủ ô là loại cây dây leo nhỏ cũng thường mọc lẫn với những loại cây khác, sống lâu năm. Loại cây này có vị chát, ngọt, đắng, tính hơi ấm. Theo đông y thì chúng có tác dụng làm đen râu tóc, bổ máu, an thần, cố tinh, dưỡng can, ích thận….

Hà thủ ô có hai loại Hà thủ ô trắng và Hà thủ ô đỏ. Trong đó Hà thủ ô trắng ít được sử dụng, các bài thuốc thường chủ yếu sử dụng Hà thủ ô đỏ bởi chúng có nhiều công dụng hơn hẳn.

Hà thủ ô đỏ - vị thuốc quý từ thiên nhiên

Hà thủ ô đỏ còn được gọi với những cái tên khác như thủ ô, dạ giao đằng, giao đằng, dạ hợp, khua lình ...Tên khoa học của loại cây này là Fallopia Multiflora thuộc họ rau răm, các bài thuốc thường sử dụng phần rễ củ của cây Hà thủ ô đỏ.

Cách nhận biết cây Hà thủ ô đỏ đơn giản nhất

Gọi là Hà thủ ô đỏ vì phần rễ củ của loài cây này có sắc đỏ để phân biệt với Hà thủ ô trắng. Ban đêm các dây của cây thường quấn vào nhau rất độc đáo nên còn gọi là dạ hợp. Cây Hà thủ ô có thân màu màu xanh tía, phía ngoài nhẵn. Các lá thường mọc sole và có cuống dài, phiến lá có hình trái tim hẹp, đầu lá hơi nhọn mép lá nguyên hoặc hơi gợn sóng có màu nâu nhạt cà ôm sát thân cây.

Hoa của loại cây này nhỏ, có màu trắng mọc thành nhiều chùm nhiều nhánh, bầu 3 cạnh vòi hoa ngắn gồm 3 cái rời nhau. Hà thủ ô đỏ mọc hoang ở các vùng rừng núi của các tỉnh phía bắc nước ta như Lào Cai,  Phú Thọ, Bắc Giang, Lai Châu, …

Hà thủ ô đỏ củ giống khoai lang bên trong có màu đỏ

Tác dụng của Hà thủ ô đỏ đối với sức khỏe

Theo các nghiên cứu, trong củ và rễ của Hà thủ ô đỏ có chứa rất nhiều thành phần tốt cho sức khỏe con người. Trong đó, tác dụng của Hà thủ ô đỏ hỗ trợ điều trị hiệu quả những bệnh như chữa tóc bạc sớm, làm đen râu tóc, tổng hợp melanin làm đen râu tóc, giúp tóc óng mượt, tốt cho những người bị tóc bạc sớm. Bổ máu, bổ thận, cải thiện thận yếu. Chữa các bệnh ngoài ra như viêm da, mụn nhọt, nấm gavut, bệnh lậu, mẩn ngứa,..

Bên cạnh đó công dụng của Hà thủ ô đỏ còn giúp làm giảm lượng cholesterol trong máu, điều hòa huyết áp, cũng như điều phối hiện tượng rối loạn lipid trong máu. Thúc đẩy quá trình tăng sinh cầu, điều hòa lượng đường huyết, cải thiện hệ tim mạch, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

Trong củ và rễ của Hà thủ ô đỏ có chứa rất nhiều thành phần tốt cho sức khỏe con người

Có khả năng điều trị táo bón, thanh lọc cơ thể, giải nhiệt tốt cho người già và phụ nữ sau khi sinh. Giúp nhuận tràng, táo bón, trị rối loạn tiêu hóa nhờ thành phần Anthranoid giúp kích thích quá trình co bóp của nhu động ruột. Những người có vấn đề về gan có thể sử dụng Hà thủ ô để hỗ trợ điều trị vì giúp tăng hàm lượng glycogen tích lũy ở gan lên 6 lần rất tốt cho những đối tượng bị suy giảm chức năng gan, lưng, mỏi gối, di tinh, liệt dương…

Ngoài ra, loại dược liệu này còn có tác dụng bổ thần kinh, kích thích sản sinh tế bào hồng cầu nhờ có thành phần lexitin, giúp bảo vệ các sợi thần kinh Cholinergic, tốt cho những người mắc bệnh Parkinson. Đồng thời trị chứng mất ngủ, thiếu máu, người gầy gò, da xanh xao, người bị kinh nguyệt không đều, khí hư, bạch đới…

Các thành phần có trong dược liệu này còn có tác dụng chống oxy hóa, ngăn ngừa sự phát triển của các gốc tự do giúp trẻ hóa làn da, giúp da hồng hào săn chắc. Giúp tăng cường sức đề kháng, tăng khả năng miễn dịch, bồi bổ cơ thể, chữa hoa mắt chóng mặt, ức chế các loại vi khuẩn gây bệnh, kéo dài tuổi thọ.

Cách chế biến Hà thủ ô đỏ hết độc an toàn, đúng cách

Vào mùa thu và mùa xuân người ta thường đi đào rễ củ Hà thủ ô đỏ. Chúng có hình dáng quăn queo như củ khoai lang thường có khối lượng từ 0.5 kg đến vài kg/củ. Hà thủ ô đỏ sau khi được đào về phải được sơ chế, bào chế trước khi đem sử dụng. Bởi trong củ của Hà thủ ô đỏ có thành phần Anthranoid với hàm lượng cao nếu đem dùng luôn dễ gây đau bụng tiêu chảy.

Ngoài ra với hàm lượng Tanin cao nếu không sử dụng đúng cách trong thời gian dài có thể dẫn tới hiện tượng mệt mỏi, men tăng cao, bí tiểu...Việc bào chế Hà thủ ô đỏ trước khi sử dụng sẽ làm giảm đi các tác dụng phụ không mong muốn này đồng thời làm tăng các hoạt chất bổ dưỡng. Cách chế biến Hà thủ ô đỏ hết độc an toàn, đúng cách như sau:

Hà thủ ô đỏ sau khi được đào về phải được sơ chế, bào chế trước khi đem sử dụng

Cách 1:

Sau khi thu hoạch Hà thủ ô đỏ về, đem rửa sạch hết đất, củ nhỏ bạn để nguyên, củ to thì đem chẻ thành nhiều phần rồi đem ngâm trong nước vo gạo từ 12 - 24 giờ. Thi thoảng khuấy nhẹ tay để loại bỏ vị chát, sau đó vớt ra rửa sạch rồi để ráo nước.

Tiếp theo, dùng đậu đen nấu lấy nước với tỷ lệ 1kg củ Hà thủ ô sử dụng 100g đậu đen, khi đậu đen nhừ bạn gạn lấy phần nước. Xếp củ Hà thủ ô đỏ vào nồi, cho củ to xuống dưới củ nhỏ lên trên rồi đổ nước đỗ đen và nước vào gập bề mặt củ. Đun trong nhiều giờ tới khi phần củ chín tới lõi, bạn vớt ra bỏ lõi, thái mỏng.

Phần nước còn lại phạn giữ không đổ đi. Sau khi thái mỏng củ thì đem phơi, cứ vừa tẩm phần nước còn lại vừa phơi cho tới khi hết (thường sẽ tẩm 9 lần), cuối cùng đem phơi thật thật khô.

Cách 2:

Rửa sạch củ Hà thủ ô, thái thành từng miếng rồi ngâm qua đêm với đỗ đen giã nát. Hôm sau, đem ra phơi nắng một lần rồi lại tiếp đem tục ngâm với đỗ đen. Cứ thực hiện như vậy liên tục 9 lần rồi đem phơi khô hẳn và bảo quản dùng dần.

Cách 3:

Hà thủ ô sau khi đào về bạ đem rửa sạch sẽ lái lát và ngâm với rượu theo tỷ lệ 1kg củ ngâm với 0.25 lít rượu trắng, ngâm cho đến khi rượu ngấm đều vào củ. sau đó thì mang đi hấp chín rồi phơi hoặc sấy giòn

Cách sử dụng Hà thủ ô đỏ hiệu quả

Tùy vào mục đích khác nhau mà có cách sử dụng Hà thủ ô đỏ khác nhau để mang đến hiệu quả tốt nhất. Cách sử dụng Hà thủ ô đỏ hiệu quả như sau:

5.1. Cách sử dụng Hà thủ ô đỏ làm đen tóc

Làm đen râu tóc, giúp tóc chắc khỏe, bóng mượt, ít gãy rụng là tác dụng của Hà thủ ô đỏ nổi bật nhất. Cách dùng Hà thủ ô đỏ làm đen tóc bạn thực hiện như sau:

Cách 1: Dùng 300g rễ củ thủ ô đỏ đã qua chế biến, 300g vừng đen đem rửa sạch, để ráo nước rồi sấy cho khô sau đó cho hai nguyên liệu này trộn đầu và đam tán nhuyễn thành bột. Mỗi ngày sử dụng 2-3 thìa cà phê kết hợp với mật ong vừa đủ, có thể nhai hoặc pha với nước sôi nguội để uống.

Cách 2: Bạn có thể Hà thủ ô đỏ đã qua chế biến cùng cùng với nước đậu đen đem nghiền nhỏ dùng mối ngày 2 -3 thìa cùng với đường. Mỗi ngày sử dụng 2 lần sáng tối.

Cách 3: Sử dụng 150g củ thủ ô, 250g đậu đen, 30 hạt bạch quả, 100g vừng đen, sao vàng trên bếp, rồi tán nhỏ thành bột. Hàng ngày lấy 30g bột hoà cùng nước để uống, sử dụng 2 lần/ngày có thể thêm chút mật ong hoặc đường cho dễ uống.

Cách 4 (sử dụng cho người bạc tóc sớm):  30g Hà thủ ô đỏ, 30g hoàng kỳ, 30g sao tùng thục địa, 15g tần quy, đem ngâm tất cả với 1 lít rượu trắng loại ngon trong khoảng 15 ngày. Sau đó uống mỗi ngày một ly nhỏ (15ml) vào bữa cơm, thực hiện 2 lần/ngày.

Để mang đến hiệu quả làm đen râu tóc và điều trị tóc bạc sớm người bệnh nên dùng liên tục trong 2-3 tháng. Râu tóc của bạn sẽ trở nên đen, chắc khỏe, mượt mà và giảm hẳn gãy rụng.

Làm đen râu tóc, giúp tóc chắc khỏe, bóng mượt là tác dụng nổi bật của Hà thủ ô đỏ

5.2. Cách sử dụng Hà thủ ô đỏ trị bệnh huyết áp cao, xơ vữa động mạch

Để sử dụng Hà thủ ô đỏ trong điều hòa huyết áp, hạ lượng cholesterol trong máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch có các cách sử dụng hiệu quả và an toàn như sau:

Cách 1: Sử dụng 20g Hà thủ ô đỏ kết hợp 16g mỗi loại gồm tầm gửi, ngưu tất, dâu tằm, kỷ tử. Hà thủ ô và ngưu tử đem sắt nhỏ rồi cho tất cả những nguyên liệu này đem sắc lấy nước uống. Bạn sắc với 1 lít nước tới khi cạn còn khoảng 200ml thì chia 3-4 lần uống/ngày.

Cách 2: Chuẩn bị 2.25kg Hà thủ ô đỏ kết hợp 250g mỗi loại gồm đỗ trọng, tang diệp, trinh nữ tử, ngưu tất, 500g mỗi loại gồm tang thầm cao, hạn liên cao, hắc chi ma cao, hy thiêm thảo, kim anh tử cao, thỏ ty tử và 120g sinh địa và. Tất cả vị thuốc trên đem sơ chế sạch sẽ rồi tán nhỏ thành bột mịn trộn với mật ong viên thành những viên nhỏ có trọng lượng khoảng 10g. Sử dụng mỗi lần ngày 2 viên chia 2 lần/ngày sáng, tối.

Cách 3: Lấy 900g củ thủ ô đỏ, rửa sạch sẽ rồi thái thành các lát mỏng đêm sao cho vàng giòn sau đó tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 15g bột pha với nước sôi nguội, chia 2 lần/ngày.

Hà thủ ô đỏ trị bệnh huyết áp cao, xơ vữa động mạch

5.3. Cách sử dụng Hà thủ ô đúng cách và an toàn để bổ thận

Trong những trường hợp bạn bị các chứng tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu tiện ra máu do thận yếu, thận hư chức năng của thận suy giảm bạn có thể sử dụng Hà thủ ô đỏ theo cách sau hái một nắm lá Hà thủ ô đỏ kết hợp với lá huyết dụ theo tỷ lệ 1:1 rửa sạch rồi sắc thành nước cô đặc để uống. Khi dùng cho thêm một chút mật ong uống 2 lần/ngày.

5.4. Cách sử dụng Hà thủ ô đỏ điều kinh bổ huyết, chữa trị bệnh phụ nữ

Y học cổ truyền đã khẳng định Hà thủ ô là dược liệu rất tốt cho phụ nữ đặc biệt dùng điều trị các chứng rối loạn kinh nguyệt, bạch đới, khí hư, điều kinh bổ huyết...Cách sử dụng như sau:

Cách 1: Dùng rễ và lá Hà thủ ô đỏ khoảng 1 rỗ lớn cùng với 0.5kg đỗ đen. Tất các nguyên liệu đem rửa sạch sẽ sau đó giã nát rồi đổ ngập nước ninh nhừ. Tiếp đó dùng vải lọc lấy phần nước cốt đun đến khi thành dạng cao lỏng thì cho 0.5 lít mật ong vào. Bảo quản hỗn hợp này trong lọ kín, mỗi lần sử dụng 1 thìa canh nhỏ. Nên kiên trì dùng đều đặn mỗi ngày sẽ mang đến hiệu quả tốt.

Cách 2: Sử dụng 30- 60g Hà thủ ô đỏ đem sắc với 600ml nước tới khi cong 200ml thì dừng lại. chia 2 lần uống /ngày và dùng mỗi ngày để mang đến hiệu quả như mong đợi.

Cách 3: Chuẩn bị 20g Hà thủ ô đỏ, 20g huyền sâm, 20g địa hoàng đem sắc cùng 0.6 lít nước khi còn o,3 lít thì dừng lại. Chia 3 lần uống /ngày và dùng hằng ngày sẽ thấy hiệu quả.

5.5. Cách sử dụng Hà thủ ô đỏ để mạnh gân cốt, tăng cường sức năng sinh lý, cường dương

Không chỉ có tác dụng tốt cho phụ nữ, Hà thủ ô đỏ còn tốt cho nam giới trong điều trị đau lưng, mỏi gối, gan thận suy yếu, mạnh gân cốt, tăng cường sức năng sinh lý, cường dương...Cách sử dụng Hà thủ ô đỏ như sau:

Hà thủ ô đỏ để mạnh gân cốt, tăng cường sức năng sinh lý, cường dương

Cách 1: Chuẩn bị 20g củ thủ ô đỏ, 12g mỗi loại gồm bạch linh, phá cố chỉ, ngưu tất, thỏ ty tử, kỷ tử, đương quy. Tất cả nguyên liệu đem sơ chế rồi tán thành bột mịn trộn với mật ong và luyện thành viên hoàn khối lượng 6g/viên. Dùng 2 viên/ngày.

Cách 2: Chuẩn bị 20g Hà thủ ô đỏ, 16g mỗi loại dược liệu gồm tầm gửi, dâu tằm, cỏ xước, thiên tinh, đem sắc với 600ml còn khoảng 200ml thì dừng lại. Chia nhỏ uống đều đặn trong ngày và uống hằng ngày.

Cách 3: Hà thủ ô đỏ với Hà thủ ô trắng với tỷ lệ bằng nhau đem sắt mỏng rồi ngâm trong nước vo gạo 3 ngày đêm. Sau đó đem sao vàng cho khô, tán thành bột mịn trộn với mật ong rồi viên thành viên như hạt đậu xanh. Nam giới sử dụng 50 viên/ngày cùng với 1 ly rượu trắng khi bụng đang đói.

5.6. Cách sử dụng Hà thủ ô đỏ để bổ thần kinh

Từ xa xưa, ông cha ta đã sử dụng Hà thủ ô đỏ để bồi bổ thần kinh, đặc biệt có tác dụng với người bị khó ngủ, mất ngủ, lo âu, căng thẳng… Cách sử dụng Hà thủ ô đỏ như sau:

• Chữa tổn thương thần kinh: Dùng 30g Hà thủ ô đỏ sắc với 500ml nước, cô đặc lấy 300ml, chia 2 lần uống trên ngày. Dùng hàng ngày liên tục trong vòng 1 tháng sẽ có hiệu quả.
• Chữa mất ngủ, khó ngủ, ngủ mộng mị: Chuẩn bị 12g Hà thủ ô đỏ, 12g đan sâm, 60g trân châu mẫu sắc với 600ml nước cô đặc lấy 300ml chia nhỏ uống trong ngày. Dùng hằng ngày và liên tục trong 1 tháng để phát huy tác dụng.
• An thần, giảm lo âu, căng thẳng, buồn bực, bổ máu huyết: 12g hàn thủ ô đỏ, bạch thược quy bản, bắc sa sâm sắc cùng 600ml nước, cô đặc lấy 300ml chia nhỏ uống trong ngày. Sử dụng hàng ngày trong vòng 1 tháng để mang lại hiệu quả.

5.7. Cách sử dụng Hà thủ ô chữa sốt rét

Nếu bị sốt rét, sốt kéo dài li bì lâu ngày không khỏi bạn có thể sử dụng Hà thủ ô đỏ theo cách sau đây:

• Cách 1: Chuẩn bị 16g thủ ô đỏ, 12g mỗi loại gồm gừng, đương quy, trần bì, đẳng sâm, đem nướng qua lửa cho thơm rồi sắc với nước uống liên tục tới khi khởi hẳn. bài thuốc này có tác dụng rất hiệu quả.
• Cách 2: Dùng 60g Hà thủ ô đỏ (sống) 20g đỗ đen, 12g trúc diệp sài hồ đem sắc lấy nước rồi phơi sương qua đêm. Hôm sau đun lại và uống hết trong ngày dùng liên tục cho tới khi khỏi hẳn.

5.8. Một số cách sử dụng khác

Ngoài ra, Hà thủ ô đỏ còn có tác dụng trị một số bệnh khác với cách sử dụng cụ thể như sau:

• Chữa ho gà: Sắc 6 – 12g Hà thủ ô đỏ kết hợp 1.5 – 3g cam thảo cùng với 300ml nước, chia làm 2 đến 3 lần uống hết trong ngày.
• Trị táo bón: Xay nhuyễn mịn Hà thủ ô đỏ rồi viên thành viên tròn khối lượng 10/viên. ngày sử dụng 2-3 viên. sử dụng liên tục tới khi khỏi hẳn.
• Chữa trúng phong độc,lang ben, bạch biến: Các vị thuốc thủ ô đỏ, vạn kim tử, chích thảo, kinh giới tuệ, đồng vân, uy linh tiên với tỷ lệ bằng nhau. Sau đó đem tán nhuyễn thành bột mịn dùng 4g/lần pha với nước nóng hoặc rượu ấm, uống sau khi ăn. Sử dụng đều đặn tới khi khỏi hẳn.

Có thể thấy rằng Hà thủ ô đỏ là một loại dược liệu quý có khả năng trị nhiều bệnh một cách hiệu quả. Tuy nhiên việc sử dụng Hà thủ ô phải đúng cách đúng liều lượng với từng trường hợp cụ thể thì mới mang lại tác dụng hiệu quả như mong muốn. Trên đây là những thông tin chi tiết về loại dược liệu này, trước khi sử dụng bạn cần tham khảo cũng như hỏi ý kiến bác sĩ để sử dụng đúng thuốc đúng bệnh tránh gây ra tác dụng không mong muốn.