Con người chúng ta vẫn luôn mặc định thiên nga chỉ có màu trắng. Thế nhưng sau khi phát hiện thiên nga đen đã khiến nhiều người bất ngờ. Bởi vì nó là điều mà không ai nghĩ đến trong khả năng của mình.

Điều này cho thấy con người chúng ta đang gặp phải hạn chế về kiến thức và cách nhìn nhận những việc xung quanh mình. Đây cũng là điều mà tác giả Nassim Nicholas Taleb đã dùng làm tiền đề để viết nên cuốn sách Thiên Nga Đen vô cùng nổi tiếng. Cuốn sách này sẽ được review chi tiết trong bài viết sau.

Thông tin về Nassim Taleb - cha đẻ của Thiên Nga Đen

Nassim Taleb là giáo sư và cũng chính là tác giả của cuốn Thiên Nga Đen. Ông được biết đến là chuyên gia dự báo về khủng hoảng kinh tế. Và cũng là người đầu tiên tìm ra lý thuyết Thiên Nga Đen. Tên đầy đủ của tác giả là Nassim Nicholas Taleb, sinh năm 1960 tại Liban. Bên cạnh là một chuyên gia dự báo khủng hoảng kinh tế thì ông còn là một nhà viết tiểu luận, học giả và thống kê nổi tiếng.

Nassim Nicholas Taleb đã cho ra mắt rất nhiều sách và được giới chuyên môn đánh giá cao. Trong đó có thể kể đến như cuốn "Fooled by Randomness" và "Antifragile". Đặc biệt không thể bỏ qua được cuốn sách Thiên Nga Đen được ra mắt năm 2007. Đây là thời điểm diễn ra cuộc khủng hoảng kinh tế, điều này càng khiến cho cuốn sách gây được sự chú ý về những dự đoán của Nassim Taleb.

Tóm tắt nội dung và thông điệp của cuốn sách

Cuốn sách Thiên Nga Đen được rất nhiều người biết đến và tìm đọc. Nội dung và thông điệp mà tác giả thể hiện trong cuốn sách như sau:

1. Thiên Nga Đen nói về nội dung gì?

Cuốn sách này nói đến lý thuyết “thiên nga đen”, tác giả đã dùng nó để giải thích về biến cố mà con người tưởng chừng khó có thể xảy ra. Nhưng lại đột nhiên xuất hiện trong thực tế, hay có thể gọi là những bất thường.

Theo tác giả, lý thuyết này sẽ xảy ra khi một sự việc có chứa các yếu tố đó là: Hoàn toàn bất ngờ - không thể dự đoán; đem đến hậu quả lớn. Sau khi những bất thường đó xảy ra thì con người thường lấy lý do để tạo cảm giác ít ngẫu nhiên và dễ hiểu hơn so với bản chất thật sự.

Bởi những suy nghĩ mang tính ngẫu nhiên này đã khiến con người bắt đầu tìm kiếm những điều chi tiết, đi vào sâu bên trong để mổ xẻ mọi thứ. Không còn nhìn nhận một cách tổng thể, chủ quan và nông cạn.

Tham khảo: Đàn ông sao hỏa đàn bà sao kim – Hiểu tâm lý người khác giới

2. Thông điệp của cuốn sách

Cuốn sách Thiên Nga Đen này ra đời đúng vào lúc thế giới có nhiều sự kiện lớn. Có thể nói đến là ngày 11/9 xảy ra vụ khủng bố tại tòa tháp đôi của Mỹ. Khủng hoảng kinh tế thế giới; sóng thần khiến cho hơn 230.000 chết tại Indonesia. Đây cũng là giai đoạn mà Google có sự phát triển thần tốc. Đây được xem là những sự kiện có liên quan đến hiện tượng thiên nga đen.

Con người thường không thừa nhận những hiện tượng được nhắc đến trong cuốn Thiên Nga Đen. Theo tác giả thì điều này là bởi con người khó nhìn nhận các chi tiết cụ thể khi họ thường tập trung vào tính tổng quát. Bên cạnh đó con người cũng chỉ chú trọng đến những điều mà bản thân đã biết, không xem xét đến những phạm trù mình chưa biết. Vì vậy mà không thể ước tính được cơ hội, hay suy nghĩ theo cách đơn giản, điều này làm hạn chế tầm nhìn của sự tưởng tượng ra những thứ không thể.

Tác giả Nassim Taleb đã nghiên cứu nhiều năm về việc con người tự nghĩ là bản thân đã biết nhiều hơn những gì mình cần làm. Chính họ đã khiến cho những suy nghĩ của bản thân không đến được những điều không liên quan và không liên quan. Chỉ đến khi các sự kiện lớn xảy ra mới khiến con người bất ngờ về thế giới xung quanh.

Thiên Nga Đen đem đến những bài học gì cho con người?

Sau khi tìm hiểu về cuốn sách, có 3 bài học được rút ra. Cụ thể như sau:

Bài học đầu tiên: Cuốn sách thay đổi việc tiếp nhận những biến cố bất ngờ có thể xảy ra của con người

Nassim Taleb đặt tên cho một sự kiện là thiên nga đen khi nó là điều không thể đoán trước. Không ngẫu nhiên mà vì tầm nhìn hạn hẹp của chúng ta về những điều có thể xảy ra. Hậu quả đó là người có ít nhận thức về thiên nga đen sẽ là người bị ảnh hưởng nhiều nhất từ những hậu quả lớn từ nó.

Ví dụ như các sự khủng bố ngày 11/9 tại tòa tháp đôi tại Mỹ hay cuộc khủng hoảng tài chính 2008… Nếu biết trước những biến cố này xảy ra thì chắc chắn con người sẽ không bị bất ngờ hay sốc. Tuy nhiên trong  một số trường hợp thì lý thuyết thiên nga đen chỉ là nỗi bi kịch của một số cá nhân chứ không phải tất cả.

Xem thêm: Suối nguồn – Cuốn sách dành cho những trái tim chính trực

Bài học thứ 2: Việc giải thích tương lai dựa vào quá khứ là không nên

Một trong những việc sai lầm của con người đó là lấy quá khứ làm lời giải thích cho những việc sẽ xảy ra trong tương lai. Từ những điều mà bản thân có thể chắc chắn, những gì xảy ra từ quá khứ mà thêu dệt nên câu chuyện có ý nghĩa và mong tương lai sẽ diễn ra theo chiều hướng đó.

Những người chịu hậu quả trực tiếp trong cuộc khủng hoảng tài chính đã phạm phải sai lầm này. Họ tin rằng thị trường sẽ luôn tăng, vì trong quá khứ nó vẫn diễn ra như vậy. Và khi thị trường đột ngột lao dốc thì ai cũng sốc và vô cùng ngạc nhiên.

Bài học thứ 3: Việc đánh giá rủi ro như chơi một trò chơi sẽ đưa ra những nhận định sai lầm

Cuốn Thiên Nga Đen đã được tác giả mô tả về "ludic fallacy", hay việc áp dụng lý thuyết trò chơi vào tình huống đời thực là không phù hợp. Khi phải đối diện với nhiệm vụ đánh giá rủi ro của thế giới thực con người lại xem như một trò chơi.  Nó có quy tắc và xác suất có thể xác định trước, dựa vào những điều này để đưa ra quyết định.

Bên cạnh đó Thiên Nga Đen còn là cuốn sách có nhiều chủ đề khác nhau. Từ các hiện tượng kẻ thắng lấy hết, đến những tác động của sự tình cờ. Hay sự bất lực của những đường cong hình chuông Gauss với mọi điều. Đặc biệt là khái niệm về tính thang bậc, có rất nhiều bất định diễn ra trên thế giới… Tất cả những điều này đã được tác giả xâu chuỗi khéo léo thành một lý thuyết chung, giúp nhận được vốn kiến thức ít ỏi của mình.

Khái niệm “thiên nga đen” dần ăn sâu vào ý thức con người. Đặc biệt là những người đầu tư và thống trị tài chính trong suốt một thập kỷ từ khi cuốn sách được xuất bản. Trong sách tác giả còn chỉ ra rằng nhà đầu tư thường bỏ qua nguy cơ thị trường biến động mạnh, đặc biệt là trong thời gian kinh tế phát triển ổn định. Vì vậy mà sau khi có cuộc khủng hoảng tài chính diễn ra cuốn sách đã nhận được sự chú ý của nhiều người.

Trên đây là thông tin review chi tiết về cuốn sách Thiên Nga Đen của tác giả Nassim Nicholas Taleb. Cuốn sách đã đem đến cái nhìn sâu rộng hơn về những điều khó xảy ra trong thế giới. Giúp con người có sự chuẩn bị cho những điều bất ngờ xảy ra, làm chủ được mọi tình thế. Đây là một cuốn sách đáng đọc và suy ngẫm, đặc biệt là những người làm việc lớn.

Đừng bỏ lỡ: Kafka Bên Bờ Biển – Sách dị thường giữa cuộc sống đời thường